Η τριχόπτωση (αλωπεκία) είναι ένα εξαιρετικά σύνηθες πρόβλημα που αφορά τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Η ανδρική αλωπεκία είναι γενετικά καθορισμένη και εκδηλώνεται με τυπική κατανομή της τριχόπτωσης. Η γυροειδής αλωπεκία είναι ένας μη ουλώδης τύπος τριχόπτωσης που εκδηλώνεται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος καλύπτεται από τρίχες. Κλινικά, η γυροειδής αλωπεκία εκδηλώνεται με διαφορετικά μοτίβα. Συνήθη αίτια αλωπεκίας είναι γενετικές παθήσεις, χρήση φαρμάκων, συναισθηματικό ή σωματικό στρες, νοσήματα θυρεοειδούς, και διατροφικές ελλείψεις. Αν και από ιατρικής πλευράς ορώμενη η αλωπεκία είναι καλοήθης κατάσταση, εν τούτοις μπορεί να προκαλέσει συναισθηματική και ψυχοκοινωνική δυσφορία, οδηγώντας σε μειωμένη ποιότητα ζωής των ασθενών. Το Telogen effluvium είναι μια μορφή αλωπεκίας χωρίς ουλές που χαρακτηρίζεται από διάχυτη τριχόπτωση, με οξεία έναρξη.
Τα φάρμακα αποτελούν το κυριότερο αίτιο. Οι β-αναστολείς, τα αντιπηκτικά, τα ρετινοειδή, η προπυλθειουρακίλη, και ανοσολογικά είναι τα πλέον συνήθη αίτια.
Άλλα αίτια περιλαμβάνουν:
Οξείες καταστάσεις όπως εμπύρετα, λοίμωξη, χειρουργική επέμβαση, τραύμα.
Ορμονικές μεταβολές (π.χ. εγκυμοσύνη και τοκετός) και υποθυρεοειδισμός.
Διατροφικές διαφοροποιήσεις (π.χ. δίαιτα, ανορεξία, χαμηλή πρόσληψη πρωτεϊνών, χρόνια ανεπάρκεια σιδήρου)
Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής του τριχωτού της κεφαλής
Ψυχολογικό stress.
Η εμφάνιση της γυροειδούς αλωπεκίας είναι απρόβλεπτη. Χαρακτηριστικά εμφανίζονται ευρείες διακυμάνσεις στη διάρκεια και την έκταση της από ασθενή σε ασθενή. Παθογνωμονική είναι η παρουσία λείων, ελαφρώς ερυθηματωδών ή φυσιολογικού χρώματος περιοχών. Η παρουσία κωνικών τριχών στο εγγύς άκρο είναι παθογνωμονική. Οι περισσότεροι ασθενείς με γυροειδή αλωπεκία παρουσιάζουν μία μόνο πάσχουσα περιοχή.
Η γυροειδής αλωπεκία είναι τις περισσότερες φορές ασυμπτωματική, αλλά ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν αίσθημα καύσου ή κνησμό στην πάσχουσα περιοχή. Η γυροειδής αλωπεκία επηρεάζει συχνότερα το τριχωτό της κεφαλής, αλλά μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε περιοχή του σώματος που φέρει τρίχες. Η πλέον συνήθης κλινική παρουσία είναι η εμφάνιση μιάς ή περισσότερων απογυμνομένων από τρίχες στρογγύλων περιοχών.
Η εμφάνιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας είναι σταδιακή. Οι γυναίκες με ανδρογενετική αλωπεκία γενικά παρουσιάζουν απώλεια τριχών στην κορυφή της κεφαλής με αποτέλεσμα σταδιακή αραίωση των μαλλιών και όχι διάκριτη φαλακρή περιοχή. Η γραμμή των μαλλιών στο μέτωπο συχνά διατηρείται. Οι άνδρες παρουσιάζουν σταδιακή αραίωση στις κροταφικές περιοχές.
Θεραπεία δεν επιβάλλεται επειδή η κατάσταση είναι καλοήθης και οι υφέσεις και εξάρσεις είναι συχνές. Οι τρόποι θεραπείας καθορίζονται ανάλογα με την έκταση της τριχόπτωσης και την ηλικία του ασθενούς. Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας μιας θεραπείας πρέπει να γίνεται με προσοχή. Πρόσφατα η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε την από του στόματος χρήση του φαρμάκου baricitinib για τη συστηματική θεραπεία ενηλίκων ασθενών με σοβαρή γυροειδή αλωπεκία. Πρόκειται για αναστολέα της κινάσης Janus (JAK) που αναστέλλει τη δράση ενός ή περισσότερων ενζύμων, αποκλείοντας την εμφάνιση φλεγμονής. Υπενθυμίζω ότι φάρμακα αυτού του τύπου χορηγούνται και στους ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα.
Επί του παρόντος, οι τοπικές ενέσεις κορτικοειδών χρησιμοποιούνται ευρέως στη θεραπεία της γυροειδούς αλωπεκίας. Αποτελούν τη θεραπεία πρώτης γραμμής σε εντοπισμένες καταστάσεις ενώ υπερτερούν της τοπικής εφαρμογής κορτικοειδών. Η τριχοφυΐα μπορεί να διατηρείται 6-9 μήνες μετά από μία μόνο υποδόρια ή ενδοδερμική ένεση με σύριγγα 3 mL και βελόνα 30 gauge. Τοπικά στεροειδή χρησιμοποιούνται σε παιδιά επειδή δεν μπορούν να ανεχθούν τις ενέσεις.
Μια άλλη μορφή θεραπείας είναι η τοπική ανοσοθεραπεία. Με τον όρο αυτό εννοουμε την πρόκληση αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής μέσω της τοπικής εφαρμογής ισχυρών αλλεργιογόνων. Οι πλέον συχνά χρησιμοποιούμενοι παράγοντες ανοσοθεραπείας περιλαμβάνουν τον squaric acid dibutylester (SADBE) και τη διφαινυπρόνη (DPCP). Αναγέννηση τριχών παρατηρείται στις εβδομάδες 12-24. Μόλις επιτευχθεί κοσμητικά αποδεκτή αναγέννηση, η θεραπεία μπορεί να μειωθεί σταδιακά. Επειδή σχεδόν όλοι οι ασθενείς υποτροπιάζουν εάν διακοπεί η θεραπεία απαιτείται θεραπεία συντήρησης.
Η φιναστερίδη ένας αναστολέας της 5-άλφα αναγωγάσης χορηγούμενος από το στόμα χρησιμοποιείται μόνο σε άνδρες επειδή επειδή μπορεί να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο. Η θεραπεία διαρκεί επ' αόριστον γιατί η διακοπή έχει ως αποτέλεσμα σταδιακή εξέλιξη της νόσου.
Τέλος η μινοξιδίλη επιμηκύνει τη διάρκεια της φάσης αναγέννησης των τριχών αυξάνοντας την αιμάτωση της περιοχής. Αποτέλεσμα παρατηρείται μετά 4 μήνες. Η συνέχιση της τοπικής θεραπείας επ' αόριστον είναι απαραίτητη, επειδή η διακοπή της προκαλεί ταχεία επανεμφάνιση της φαλάκρας. Οι γυναίκες ανταποκρίνονται καλύτερα στο φάρμακο σε σχέση με τους άνδρες.
Comments