ΧΟΛΟΚΥΣΤΟΠΑΘΕΙΑ
Η χολοκυστοπάθεια είναι ένας ευρύς όρος που αναφέρεται σε λοίμωξη, φλεγμονή, ή απόφραξη των χοληφόρων οδών λόγω χολόλιθων.
Η νόσος του Crohn, η εκτομή, ή άλλες παθήσεις του ειλεού, αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού χολολίθων. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
Παχυσαρκία
Εγκυμοσύνη
Φάρμακα
Κληρονομικότητα
Ταχεία απώλεια βάρους
Ολική παρεντερική διατροφή
Η χολολιθίαση, ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για χολοκυστίτιδα, έχει αυξημένο επιπολασμό σε άτομα Σκανδιναβικής καταγωγής και ισπανόφωνους πληθυσμούς, ενώ είναι λιγότερο συχνή σε άτομα από την υποσαχάρια Αφρική και την Ασία.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επιπολασμός είναι υψηλότερος στους λευκούς σε σύγκριση με τους μαύρους.
Οι χολόλιθοι είναι πιο συχνοί στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης της λιθιασικής χολοκυστίτιδας στις γυναίκες. Τα αυξημένα επίπεδα προγεστερόνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν στάση στα χοληφόρα με αποτέλεσμα υψηλότερα ποσοστά χολοκυστοπάθειας στις έγκυες γυναίκες.
Χολοκυστίτιδα χωρίς την ύπαρξη χολολίθων παρατηρείται συχνότερα σε ηλικιωμένους άνδρες.
Η εξέταση μπορεί να αποκαλύψει πυρετό, ταχυκαρδία και ευαισθησία στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς ή στο επιγάστριο συχνά με συνοδό «αναπηδώσα ευαισθησία».
Η απουσία φυσικών ευρημάτων όμως δεν αποκλείει τη διάγνωση της χολολιθίασης ή της αλιθιασικής χολοκυστίτιδας. Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν διάχυτο επιγαστρικό πόνο χωρίς εντοπισμό στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς.
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με χρόνια χολοκυστίτιδα παρουσιάζονται συνήθως για διάστημα εβδομάδων ή μηνών, σε αντίθεση με την αιφνίδια εμφάνιση τους στην οξεία χολοκυστίτιδα.
Τα άτομα με χρόνια χολοκυστίτιδα έχουν συνήθως αμβλύ πόνο στο δεξιό υποχόνδριο που ακτινοβολεί γύρω από τη μέση στη πλάτη ή τη δεξιά ωμοπλάτη. Αν και ο πόνος σε άτομα με χρόνια χολοκυστίτιδα μπορεί να επιδεινώνεται από λιπαρά τρόφιμα, ο κλασικός μεταγευματικός πόνος που σχετίζεται με την οξεία χολοκυστίτιδα είναι λιγότερο συχνός. Η ταχυκαρδία και ο πυρετός δεν είναι συχνές σε άτομα με χρόνια χολοκυστίτιδα.
Πολύποδες χοληδόχου κύστεως
Χολοκυστεκτομή συνιστάται εφ όσον υπάρχουν ύποπτοι πολύποδες για εμφάνιση κακοήθειας. Οι παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση καρκίνου περιλαμβάνουν:
Πολύποδες μεγέθους μεγαλύτερου από 1 cm
Ύπαρξη πρωτοπαθούς σκληρυντικής χολαγγειίτιδας
Παρουσία ενός μόνο πολύποδα
Ηλικία άνω των 50 ετών
Οι πολύποδες της χοληδόχου κύστης πιστεύεται ότι προέρχονται από μειονεκτικό μεταβολισμό της χοληστερόλης. Εμφανίζονται ως κίτρινες κηλίδες στην επιφάνεια του βλεννογόνου της χοληδόχου κύστης. Κατά κανόνα, οι πολύποδες χοληστερόλης είναι πολλαπλοί και συνήθως είναι μικρότεροι από 10 mm. Είναι γενικά ασυμπτωματικοί.
Καρκίνος χοληδόχου κύστεως
Χολόλιθοι υπάρχουν στις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου της χοληδόχου κύστης- ωστόσο, η αιτιολογική επίδραση παραμένει αναπόδεικτη. Στους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου της χοληδόχου κύστης περιλαμβάνονται οι φλεγμονώδεις καταστάσεις, ηλικία άνω των 50 ετών και η παρουσία χολολίθου μεγαλύτερου των 3 cm.
Λόγω του σημαντικού κινδύνου περιτοναϊκής διασποράς, η διαδερμική βιοψία και η διαγνωστική χολοκυστεκτομή δεν είναι απαραίτητες σε ασθενείς για τους οποίους υπάρχει υποψία ότι πάσχουν από καρκίνο της χοληδόχου κύστης. Σε αυτούς τους ασθενείς, η διερεύνηση με θεραπευτική πρόθεση σχεδιάζεται μόνο με βάση την προεγχειρητική απεικόνιση.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η θεραπεία με ουρσοδεοξυχολικό οξύ μπορεί να αποτρέψει τον σχηματισμό χολολίθων. Αυτό έχει αποδειχθεί στο πλαίσιο της ταχείας απώλειας βάρους που προκαλείται από δίαιτες πολύ χαμηλών θερμίδων ή μετά βαριατρική χειρουργική επέμβαση, οι οποίες σχετίζονται με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης νέων χολολίθων.
Η χορήγηση ουρσοδεοξυχολικού οξέος σε δόση 600 mg ημερησίως για 16 εβδομάδες μειώνει σημαντικά τη συχνότητα εμφάνισης χολόλιθων σε αυτό το πλαίσιο. Η σύσταση διατροφικών αλλαγών με μειωμένη πρόσληψη λίπους μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης κολικών χοληδόχου κύστης. Ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί διάλυση των λίθων.
Η χειρουργική θεραπεία ασυμπτωματικών χολόλιθων χωρίς την ύπαρξη επιπλοκών δεν συνιστάται. Ο κίνδυνος για επιπλοκές που προκύπτουν από τις επεμβάσεις είναι υψηλότερος από τον κίνδυνο για εμφάνιση συμπτωμάτων από την χολολιθίαση.
Ωστόσο, η χολοκυστεκτομή για ασυμπτωματικούς χολόλιθους μπορεί να ενδείκνυται στις εξής περιπτώσεις:
Ασθενείς με μεγάλους χολόλιθους
Ασθενείς με μη λειτουργική χοληδόχο κύστη που παρατηρείται σε απεικονιστικές εξετάσεις επειδή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για καρκίνωμα της χοληδόχου κύστης.
Ασθενείς με κακώσεις του νωτιαίου μυελού ή αισθητικές νευροπάθειες που επηρεάζουν την κοιλιά.
Ασθενείς με δρεπανοκυτταρική αναιμία στους οποίους η διάκριση μεταξύ επώδυνης κρίσης και χολοκυστίτιδας μπορεί να είναι δύσκολη.
Σε ορισμένους ασθενείς συνιστάται εκλεκτική χολοκυστεκτομή, ακόμη και αν οι χολόλιθοι είναι ασυμπτωματικοί. Οι ομάδες αυτές περιλαμβάνουν άτομα με τις ακόλουθες παθήσεις και δημογραφικά χαρακτηριστικά:
Κίρρωση
Πυλαία υπέρταση
Παιδιά
Υποψήφιοι για μεταμόσχευση
Διαβήτης με ελαφρά συμπτώματα
Όταν οι χολόλιθοι καταστούν συμπτωματικοί, ενδείκνυται η διενέργεια χολοκυστεκτομής (λαπαροσκοπική). Η προσεκτική επιλογή των ασθενών επιβάλλεται και πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:
Μικρό μέγεθος λίθου (0,5 έως 1 cm)
Καλή λειτουργία της χοληδόχου κύστης (π.χ. φυσιολογική πλήρωση και κένωση)
Ελάχιστη ή καθόλου ασβεστοποίηση
Οι θεραπείες για τις χολόλιθους που χρησιμοποιούνται μόνες τους ή σε συνδυασμό, περιλαμβάνουν:
Χορήγηση χολικών αλάτων (ουρσοδεοξυχολικό οξύ) από το στόμα, ιδίως για ακτινογραφικά αρνητικούς χολόλιθους χοληστερόλης σε ασθενείς με φυσιολογική λειτουργία χοληδόχου κύστεως.
Εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα (ιδίως για μη ασβεστοποιημένους χολόλιθους χοληστερόλης σε ασθενείς με φυσιολογική λειτουργία της χοληδόχου κύστης)
Η συντηρητική θεραπευτική αντιμετώπιση είναι πιο αποτελεσματική σε ασθενείς με καλή λειτουργία χοληδόχου κύστης που περιέχει μικρούς λίθους (< 1 cm) με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη.
Η θεραπεία με χολικά άλατα μπορεί να απαιτείται για περισσότερο από 6 μήνες και είναι επιτυχής σε λιγότερες από τις μισές περιπτώσεις.
Comentarios