Σας παρουσιάζω ένα υποθετικό κλινικό σενάριο μιας 35χρονης ασθενούς μου με το όνομα πχ Μαρία, η οποία αναφέρει δυσκοιλιότητα διάρκειας πλέον του έτους.
Ποιές θα μπορούσαν να είναι οι συστάσεις?
Η πλέον συνήθης σύσταση για το πρόβλημά της θα ήταν να ενθαρρύνω την «Μαρία» να ασκείται συστηματικά.
Ας δούμε όμως αν αυτή η σύσταση στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα.
Μια ανασκόπηση τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών που δημοσιεύτηκε το 2019 υποστηρίζει αυτή τη σύσταση.
Η ανασκόπηση περιέλαβε 9 μελέτες με συνολικά 680 ασθενείς. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι η άσκηση πραγματικά βοηθούσε τη δυσκοιλιότητα.
Το περπάτημα ήταν η πιο κοινή άσκηση και μαζί με το «Qigong» (άσκηση η οποία χρησιμοποιεί τη θέση του σώματος, την αναπνοή και τον διαλογισμό), βελτίωσαν αποτελεσματικά τη δυσκοιλιότητα.
Ωστόσο, οι κριτές της μελέτης θεώρησαν ότι εμπεριείχε υψηλό βαθμό του στοιχείου που ονομάζουμε στην ιατρική bias. Παρόλα αυτά η άσκηση πιθανότατα θα βοηθήσει την «Μαρία», αν και μπορεί να είναι δύσκολο να ενταχθεί στο καθημερινό της πρόγραμμα.
Μια άλλη παράμετρος αφορά στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, καρκίνος ο οποίος εμφανίζεται ολοένα και συχνότερα σε ενήλικες πρώιμης μέσης ηλικίας.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την σταθερή μείωση του επιπολασμού του καρκίνου του παχέος εντέρου μεταξύ των ενηλίκων ηλικίας 65 ετών και άνω.
Ενώ ο καρκίνος του παχέος εντέρου μειώθηκε κατά 3,3% ετησίως στους ηλικιωμένους ενήλικες των ΗΠΑ (>65 ετών) από το 2011 έως το 2016, υπήρξε αντιστροφή αυτής της ευνοϊκής τάσης μεταξύ των ατόμων ηλικίας 50 έως 64 ετών, με τα ποσοστά να αυξάνονται κατά 1% ετησίως. Επί πλέον οι ενήλικες ηλικίας 50-64 ετών παρουσιάζουν αύξηση 2,2% ετησίως μεταξύ 2012 και 2016.
Το 2020, το 12% των νέων περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου αφορούσαν άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών.
Πώς λοιπόν θα ενεργήσουμε στην περίπτωση της “Μαρίας”?
Από το ιστορικό της δεν υπάρχουν επιβαρυντικά στοιχεία όπως πχ θετικό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου. Επί πλέον αν και ο αριθμός των περιπτώσεων μεταξύ ατόμων ηλικίας κάτω των 50 ετών αυξάνεται, ο συνολικός επιπολασμός του καρκίνου του παχέος εντέρου στους νεαρούς ενήλικες είναι πολύ κάτω από 1%.
Επομένως στην ηλικία των 35 ετών, δεν είναι απαραίτητο να διερευνηθεί η «Μαρία» για καρκίνο του παχέος εντέρου. Ωστόσο, αν υπάρχουν επίμονα ή επιδεινούμενα συμπτώματα η διενέργεια κολονοσκόπησης είναι απαραίτητη.
Τέλος, ας δούμε πώς να διαχειριστούμε πρακτικά την περίπτωση της «Μαρίας».
Θα ξεκινούσα με συστάσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής της, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής άσκησης, του επαρκούς ύπνου και της υιοθέτησης δίαιτας FODMAP.
Θα συνιστούσα επίσης το διαλυτό φυτικό υπόλειμμα Psyllium.
Εφόσον υπάρχουν κωλικοειδή κοιλιακά άλγη θα συνιστούσα επί πλέον και το έλαιο μέντας.
Αν η «Μαρία» ακολουθήσει αυτές τις συστάσεις, πιθανώτατα θα βελτιωθεί.
Αν δεν υπάρξει βελτίωση θα ασχοληθώ με τυχόν υποκείμενο άγχος και κατάθλιψη που επιπλέκουν την ασθένειά της.
Η θεραπεία τους μπορεί να την βελτιώσει σημαντικά. Τέλος εάν δεν ανταποκρίνεται στην αρχική θεραπεία θα χορηγήσω linaclotide (λινακλοτίδη), prucalopride (προυκαλοπρίδη) ή lubiprostone (λουμπιπροστόνη).
Ως τελική σύσταση αναφέρω ότι οι γαστρεντερολόγοι θα πρέπει να έχουν υπ όψιν τους και άλλες καταστάσεις όπως πχ τη δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους οι οποίες μπορεί να μιμούνται το σύνδρομο του ευερεθίστου εντέρου με δυσκοιλιότητα.